Voordat je in dit wereldse klimaat uiteindelijk tot geloof komt moet je al heel wat obstakels hebben overwonnen. Want er zijn steeds minder jongeren in het westen die nog een christelijke opvoeding krijgen en daarom hebben de meeste jongelui waarschijnlijk geen idee waar hun moraal vandaan komt, als ze die al hebben. Verder wordt op de meeste opleidingen de Bijbel verkocht als een mythologisch boek waar alleen zielige zwakke mensen troost uit halen. Zelfs op de zogenaamde christelijke scholen wordt vaak evolutie als enige mogelijkheid wat onze oorsprong betreft onderwezen. En voordat je vraagt of dat erg is, laat het duidelijk zijn dat de evolutie God niet nodig heeft. Daarom is evolutie al jaren één van de belangrijkste redenen voor jongeren om af te haken van het geloof. Niet dat evolutie een erg geloofwaardig verhaal is, maar het is in ieder geval een alternatief voor die “vreselijke” Bijbelse moraliteit die je allerlei, vooral seksuele, beperkingen oplegt.
Ik vraag mij dan serieus af hoe iemand in deze tijd nog tot geloof kan komen. Want waar zouden ze het evangelie moeten horen? Zeker niet in de wereld en zoals eerder gezegd steeds minder in de opvoeding. Ook de zogenaamde “christelijke televisie” uit het omroepbestel laat het al jaren afweten en de “christelijke scholen” hebben volgens mij allang hun letterlijke betekenis verloren.
Het laatste bastion waar ze, als het goed is, het evangelie nog wel kunnen horen zijn de kerken, maar welke kerken zijn dat dan precies? En welke geloofsgemeenschap zou je iemand kunnen adviseren die net tot geloof is gekomen?
En op die laatste vraag, welk kerkgenootschap het beste is, ga ik geen antwoord geven. Dat moet ieder voor zichzelf maar uitmaken, ieder heeft daarin zijn eigen verantwoording. Ik wil wel enige kenmerken belichten van de verschillende soorten richtingen die er zijn. En je mag mij er gerust van beschuldigen dat ik kort door de bocht ben, want dat is misschien ook zo, maar ik zou zeggen, weerleg mijn woorden door het persoonlijk te onderzoeken.
Laat ik beginnen met mijn eigen richting, de vrije evangelische gemeenten. Grote voordeel van deze richting is dat zij in het algemeen zeer Bijbelgetrouw zijn en dat zij dus een groot respect hebben voor het Woord van God. Bovendien is zij vrij van allerlei leerstellingen die vaak, na verloop van tijd, de neiging hebben belangrijker te worden dan de Bijbel zelf. Het woord “vrije” in de naam betekent in dit geval: vrij van allerlei geschriften buiten de Bijbel om. Maar die vrijheid kan ook weer een nadeel zijn omdat elke gemeente kan doen en laten wat zij wil als ze, na verloop van tijd, mogelijk minder Bijbelvast wordt. Zo heb je bijvoorbeeld vrije evangelische gemeenten die homoseksualiteit en/of vrouwelijke voorgangers goedkeuren. Pas dus goed op door welke vrije evangelische kerkdeur je naar binnen loopt.
Een gemeente die enigszins verwant is aan de vrije evangelische gemeenten zijn de baptisten gemeenten. Daar geldt eigenlijk hetzelfde verhaal voor als hierboven behalve dat zij de nadruk leggen op de volwassen doop. En daar heb ik begrip voor, omdat dat de enige Bijbelse doop is, behalve dan dat die doop volgens mij geen voorwaarde is tot je behoudenis. Bijvoorbeeld, de misdadiger die naast Jezus aan het kruis hing was niet gedoopt maar ging wel naar het paradijs. De doop is volgens mij voornamelijk een uiterlijk teken van je innerlijke bekering. Net als bij de evangelische gemeenten hebben ook de baptisten gemeenten niet allemaal dezelfde opvattingen en zijn er zeker verschillen.
Gevaarlijker zijn de zogenaamde charismatische gemeenten, waaronder de pinkster beweging, die naar mijn mening meer gericht zijn op wat God voor de mens kan doen dan andersom. Zij geloven o.a. in hedendaagse profeten, spreken in tongen en in de genezingsgave der zieken.
Maar als de Bijbel genoegzaam is, wat zou een profeet mij dan nog moeten zeggen? En waarom geeft God iemand een taal om te spreken die niemand begrijpt? En als God vandaag nog de gave der genezing zou geven, waar zijn dan al die genezen patiënten? Het enige pluspunt dat ik misschien kan bedenken is dat zij erg enthousiast zijn.
De PKN gemeenten zijn een fusie van de Gereformeerde kerken, Nederlands hervormde kerken en de lutherse kerken. Naar mijn mening was de Hervormde kerk al aardig vrijzinnig voor de fusie en het is dan ook geen wonder dat de rest dat nu ook zo’n beetje is. Peilingen onder PKN voorgangers geven namelijk aan dat er weinig echt geloof in de Bijbel meer is en velen twijfelen zelfs aan het bestaan van God Zelf. Die oecumenische beweging leek toen, oppervlakkig gezien, een nobel streven om éénheid te stichten tussen al die verschillende kerkgenootschappen. Maar wie had daar eigenlijk om gevraagd? Het resultaat is volgens mij dat de echte gelovigen die er misschien toen nog waren, ook enigszins gedwongen waren de dingen los te laten waar het in wezen om ging. Het bekende kind met het badwater. Misschien zijn er PKN gemeenten waar de voorganger nog wel echt gelooft, alleen is mijn vraag dan altijd, waarom blijf je in een huis vol vrijzinnigheid?
Het grote voordeel van de Oud Gereformeerde kerken is dat zij zeer behoudend zijn en daardoor een hoge moraal hebben en zeer Bijbelvast zijn. Een mogelijk nadeel dan weer van het te conservatief zijn is dat zij vastgeroest kunnen zitten in hun denkbeelden. En dat zij daarom de theologie van bijvoorbeeld Johannes Calvijn kritiekloos aannemen en niet meer onderzoeken of het wel of niet in overeenstemming is met de Bijbel. Zij geloven bijvoorbeeld niet in de vrije wil van de mens en geloven dat God alles, zowel goed als slecht, bepaald heeft vanaf het begin der tijden. Verder geloven zij in de kinderdoop en dat de gemeente de vervanging is van Israël. En ik weet niet of het verplicht is maar voor veel leden is zwart de favoriete kledingkleur. Het grootste minpunt van deze richting, en ik bedoel dit een beetje spottend, is dat je klaarblijkelijk persoonlijk door God moet zijn uitverkoren om lid te mogen worden omdat je anders zeker je tijd verspilt. In deze geloofsgemeenschap heb je namelijk zelf weinig te willen.
Je hebt trouwens aardig wat verschillende soorten gereformeerde gemeenten. Wij waren vroeger bijvoorbeeld Christelijk gereformeerd. Er was veel respect voor het Woord van God maar ook, misschien omdat alle gereformeerde kerken oorspronkelijk calvinistisch zijn, hoorde ik er nooit veel over de Liefde van God voor de mens. En misschien was dat wel omdat zij ten diepste die Liefde, volgens hun eigen leer, niet zomaar kunnen aannemen omdat, volgens hen, God alles van te voren bepaalt. Ik kan mij trouwens niet echt herinneren dat er duidelijk over dit onderwerp werd gepreekt.
Toch was het niet alleen maar kommer en kwel, er is mij daar wel veel eerbied en ontzag voor God bijgebracht. Zo werd er niet op zondag naar televisie gekeken, niet gezwommen en zelfs niet gefietst. Dat vond ik ook toen niet heel erg omdat de zondag op die manier nog iets bijzonders was.
Zo bestaat er tegenwoordig ook een zogenaamde Reformatorische Baptistengemeente. Dat klinkt tegenstrijdig en dat is het volgens mij ook. Want werden de zogenaamde wederdopers vroeger niet vervolgd tijdens de reformatie? Maar afijn, ik heb het opgezocht en het lijken eigenlijk volledige calvinisten te zijn met dit verschil dat zij niet meer in de kinderdoop geloven en ook niet meer geloven dat de gemeente de plaatsvervanger is van Israël. Ik vind het wel merkwaardig dat zij de baptistennaam gebruiken omdat het volgens mij nu juist een kenmerk was van de wederdopers dat zij wel geloofden in de vrije keus van de mens om voor God te kunnen kiezen.
“Laat dus niemand u veroordelen inzake eten of drinken, of op het punt van een feestdag, een nieuwe maan of de sabbatten. Deze zaken zijn een schaduw van de toekomstige dingen, maar het lichaam is van Christus.” Kolossenzen 2 vers 16 en 17
Ik hoor ook steeds vaker dat er nieuw opgerichte gemeenten zijn die de Sabbat weer invoeren, dus dat zij de bijeenkomsten van de gemeente op de zaterdag houden. En waarom eigenlijk, want er staat duidelijk in de Bijbel dat de gemeente samen kwam op de eerste dag van de week. Verder zegt Paulus volgens mij in de Kolossenzen tekst hierboven dat het van weinig belang is. Willen ze wellicht terug naar het Jodendom? Ook hoor ik bij een enkele voorganger in mijn eigen kerk soms grote bewondering voor geschriften van sommige rabbi’s. Ik heb zoiets van, als die rabbi zo slim is, waarom is hij dan geen christen? Er is daarom maar één Rabbi waar ik wel iets van aanneem en dat is natuurlijk onze Here Jezus Zelf. Trouwens, hoe zit dat met die Messias belijdende Joden? Waarom noemen die zichzelf niet gewoon christen? Zijn wij dan Messias belijdende Nederlanders?
Ik kan het niet bewijzen, omdat het niet wordt bijgehouden, maar ik heb de indruk dat er een toename is van de zogenoemde huiskerken. Dat zijn gelijkgezinden die het in de gangbare kerken niet meer kunnen vinden. Dat snap ik heel goed en daar is op zich ook niets mis mee, maar toch is dit mogelijk gevaarlijk omdat dit heel snel sektarisch kan worden. En de definitie van een sekte is een groep mensen met een gezamenlijk geloof die vooral onder invloed staan van één persoon. Het zijn dikwijls sterke charismatische intelligente persoonlijkheden die soms claimen persoonlijk door God gestuurd te zijn en hebben daardoor vaak een grote overtuigingskracht. Zo iemand kan je zelfs leugens verkopen door uit de Bijbel te citeren. Hij kan bijvoorbeeld zeggen dat er toch echt in de Bijbel staat: “er is geen God”. En hij heeft gelijk maar toch liegt hij, want wat staat er echt?
“De dwaas zegt in zijn hart: Er is geen God”. Psalm 14 vers 1
Het is niet voor niets dat de Here Jezus zegt dat Zijn volk verloren gaat door een gebrek aan kennis. Voorbeelden van sekten zijn de bekende Jehova’s getuigen en de hier minder bekende mormonen. Misschien kun je de Katholieke kerk ook wel een sekte noemen omdat zij ook vooral naar één persoon luisteren, namelijk de paus, in plaats van de Bijbel, het Woord van God.
Er zijn ook dwalingen die je door alle richtingen heen vindt, zoals bijvoorbeeld het universalisme. Dit universalisme, of ook wel alverzoening genoemd, vind je vooral in kerken waar het alleen maar gaat over Gods liefde en weinig of nooit over Gods gerechtigheid. De alverzoening leert dat uiteindelijk iedereen in de hemel komt. Om dat echt te kunnen geloven verdient het zeker de aanbeveling om tijdens het lezen in de Bijbel regelmatig even je ogen dicht te doen. De Here Jezus had het namelijk vaker over de hel dan over de hemel. En als onze Heer je ergens voor waarschuwt kun je er volgens mij maar beter naar luisteren!
Iets minder gevaarlijk maar net zo ongeloofwaardig is het preterisme. En het kan zijn dat ik lijd aan een gebrek aan creativiteit maar ik kan mij moeilijk voorstellen dat iemand met een redelijk verstand dit kan geloven. Zij geloven namelijk dat alle, of bijna alle voorspellingen in de Bijbel al zijn uitgekomen aan het begin van de jaartelling. Zoals de opstanding van de doden, de grote verdrukking met al die vreselijke rampen, de antichrist, de wederkomst van de Here Jezus, het duizend jarige rijk en het laatste oordeel. Je moet volgens mij dan zoveel van de Bijbel vergeestelijken om hier op uit te komen dat er weinig van de Bijbel overblijft. En wat moet je met de volgende voorspelling uit het Oude Testament die volgens mij duidelijk het duizend jarige rijk voorspelt. Is dit al gebeurd?
“Een wolf zal bij een lam verblijven, een luipaard bij een geitenbok neerliggen, een kalf, een jonge leeuw en gemest vee zullen bij elkaar zijn, een kleine jongen zal ze drijven. Koe en berin zullen samen weiden, hun jongen zullen bij elkaar neerliggen. Een leeuw zal stro eten als het rund. Een zuigeling zal zich vermaken bij het hol van een adder, en in het nest van een gifslang zal een peuter zijn hand steken. Men zal nergens kwaad doen of verderf aanrichten op heel Mijn heilige berg, want de aarde zal vol zijn van de kennis van de HEERE, zoals het water de bodem van de zee bedekt”.
Jesaja 11 vers 6 t/m 9
Ik was op zoek naar een einde voor dit stukje met het woord “richting” en ik kwam uit op “richtsnoer”. Dat zogenoemde richtsnoer was oorspronkelijk waarschijnlijk een metselgereedschap. Maar nu betekent het vooral, volgens het internet, een regel of voorbeeld waarnaar je je moet richten. En je voelt hem al aankomen, dat richtsnoer is natuurlijk onze Here Jezus en Zijn Woord, de Bijbel. Dus geen personen, kerken, kerkvaders of buiten Bijbelse leerstellingen. Ik durf eigenlijk wel te stellen dat “Sola Scriptura” dat letterlijk betekent, “alleen door de Schrift”, één van de belangrijkste principes in je leven zou moeten zijn.
Want is het niet logisch dat je alleen met het juiste richtsnoer de juiste richting kunt vinden?